Een meester tussen marmer en mythen – Artus Quellinus in het Koninklijk Paleis

Quellinus was geen gewone beeldhouwer. In de zeventiende eeuw gaf hij als geboren Antwerpenaar een barok gezicht aan de stad Amsterdam. Hij werkte vijftien jaar lang aan de beeldhouwwerkdecoratie van het nieuwe stadhuis, nu het Paleis op de Dam, en bracht een ongekende zwierigheid en symboliek naar de Nederlandse republiek. Zijn beelden van marmer en brons vertonen een dramatiek die we hier nauwelijks kenden – een flair die eerder aan Italië of Frankrijk doet denken dan aan de Hollandse nuchterheid. Dat het gebouw in die tijd werd omschreven als het achtste wereldwonder, is mede aan hem te danken.

De tentoonstelling laat zien hoe veelzijdig Quellinus was. Van intieme ivoren miniaturen tot monumentale beelden die je de adem benemen – alles ademt zijn feilloze gevoel voor compositie, drama en emotie. Sommige stukken, zoals de indrukwekkende Pallas Athene uit Museum Kurhaus Kleve of de Sint Petrus uit de Sint-Andrieskerk in Antwerpen, verlaten zelden hun thuisbasis. Dat ze nu tijdelijk naar Amsterdam komen, onderstreept hoe uitzonderlijk dit project is.

Naast de beelden zelf biedt deze tentoonstelling ook een inkijkje in de werkplaats van Quellinus. Dankzij het onderzoek van het Rijksmuseum wordt zijn werkwijze tastbaar: we zien voorstudies, terracotta modellen, schetsen – materiaal dat normaal verborgen blijft, maar hier de sleutel vormt tot een dieper begrip van zijn genialiteit. Het is alsof je over zijn schouder meekijkt terwijl hij leven blaast in koud marmer.

Dat deze tentoonstelling tot stand kwam in samenwerking tussen het Koninklijk Paleis en het Rijksmuseum is geen toeval. Waar het Paleis het grootste project van Quellinus herbergt, beschikt het Rijksmuseum over de grootste collectie van zijn werk. Deze unieke combinatie van locatie en collectie maakt het mogelijk om Quellinus niet alleen te zien, maar ook te begrijpen in de volle rijkdom van zijn ambacht.

In het jaar waarin Amsterdam 750 jaar bestaat, vormt Artus Quellinus – Beeldhouwer van Amsterdam een treffende ode aan een kunstenaar die de stad zijn ziel gaf. Een onbekende beroemdheid, die nu eindelijk de plek in de schijnwerpers krijgt die hij verdient.